Taxibedrijven die het kunnen financieren lokken medewerkers ineens met een tekenbonus. Misschien onderhand wel bekend, maar het taxi-/zorgvervoer is een van de branches die te maken hebben met oplopende chauffeurstekorten. Bedrijven kunnen klanten steeds moeilijker kwaliteit blijven bieden door tekort aan personeel. In eerdere blogs is daar ook al aandacht aan besteed. Daarin staat ook een eerste kader richting oplossingen en nieuwe gezamenlijke strategieën. In dit kader is het ook interessant om te volgen wat de branche er zelf aan doet. En dat stemt eigenlijk niet meteen hoopvol of is op zijn minst verwarrend. Taxibedrijven die het kunnen betalen lokken medewerkers ineens met een tekenbonus. Omdat de schaarste groot is en groeit, spelen deze bedrijven powerplay en ontstaat er een waterbedeffect of erger nog, wordt de concurrentie schaakmat gezet.

De vacaturesite

In samenwerking met het Sociaal Fonds Mobiliteit werkt de taxibranche aan een gezamenlijke wervingscampagne. Die wordt na de zomervakantie uitgerold. Op dit moment functioneert de gezamenlijke vacaturesite al wel. Wanneer je die bezoekt, dan valt op dat bij de eerste hits uitnodigend wordt aangegeven dat de sollicitant een tekenbonus kan verdienen. Van bijvoorbeeld 1000 euro netto. Voor de gemiddelde salarissen in de taxiwereld is dit een interessant bedrag. Wat ook opvalt is dat sommige bedrijven maar 500 euro tekenbonus kunnen betalen. En het overgrote deel kan of doet dit nog niet. Nadere analyse wijst uit dat het nu vooral door de grote bedrijven gebeurt en in gebieden waar de chauffeurskrapte het grootst is.
Het is toch eigenlijk apart dat dit verschil te zien is op een site waarmee de totale branche in gezamenlijkheid iets aan het tekort wil doen? Chauffeurs van de middelgrote MKB bedrijven kunnen verleid worden tot een overstap, waardoor deze maat bedrijven het personeelstekort nog harder gaan voelen. Het kan ook hun kracht om aan aanbestedingen mee te doen uithollen.

Tekenbonus: reactie op reactie?

Is het gebruiken van een tekenbonus misschien een reactie op een andere ontwikkeling? Om dat begrijpelijk uit te leggen, eerst even een extra uitleg.
In het taxi-/zorgvervoer hebben bedrijven een aantal contracten waar ze voor rijden. De meeste opdrachtgevers zijn overheden en zorgverzekeraars. Deze opdrachtgevers besteden deze contracten aan. Als bedrijf, dat het contract nu rijdt, loop je de kans dat je het contract bij een nieuwe aanbesteding verliest en dat je ineens personeel over hebt. Daar is een soort van overgangsregeling voor bedacht. Die heet OPOV. De winnende partij, moet een groot percentage van het personeel van het vorige uitvoerende bedrijf een aanbod doen om over te stappen.
Wanneer er, in de hele branche, net voldoende chauffeurs zijn, dan is dit een mooie regeling. Chauffeurs houden werk en de nieuwe bedrijven hebben hun chauffeursaantal snel op orde. Er is nu, natuurlijk een maar. Er zijn nu, zeg maar in deze “nieuwe tijd”, branchebreed niet genoeg chauffeurs. Bedrijven die een contract verliezen, kunnen hun eigen personeel goed gebruiken om de andere contracten weer beter te kunnen rijden, omdat ze daarin dan weer genoeg personeel hebben. Deze bedrijven zullen de chauffeurs dus eerder proberen te behouden dan voorheen. En dan zit het winnende bedrijf van de aanbesteding met minder overgang via OPOV. Die kan dus mogelijk minder chauffeurs bij elkaar brengen. De reactie van de verliezende bedrijven om personeel te behouden voor andere contracten, wordt gevolgd door de reactie van de winnende bedrijven om chauffeurs te verleiden tot overgang, via bijvoorbeeld de bonus.

Tekenbonussen: niet vrijblijvend en niet gelijk

De voorwaarden die de tekenbonusbedrijven publiceren geven duidelijk aan dat de chauffeur de bonus nog wel moet verdienen, door lang te blijven. Voortijdig vertrek = deel terugbetalen. Per tekenbonusaanbieder zijn er verschillen. Ook in hoogte van de bedragen.
En het meest frappante is nog wel het volgende verschil binnen 1 bedrijf. Daar krijgt de chauffeur 1000 euro wanneer hij/zij uit zichzelf en zelfstandig solliciteert bij deze nieuwe werkgever. Mocht je bij je huidige werkgever willen blijven en overgang overwegen wanneer je werkgever het contract heeft verloren en jij op de OPOV-lijst staat, dan krijg je 500 euro bonus wanneer je overstapt. Wie weet gaat dit verschil leiden tot voortijdig vertrek van chauffeurs, waardoor contracten die nu nog net voldoende chauffeurs hebben te maken krijgen met uitvoeringsproblemen.

Slotoverweging

Het is natuurlijk slim dat alles uit de kast wordt gehaald om het chauffeursprobleem op te lossen. Maar de manier waarop tekenbonussen worden ingezet leidt tot powerplay van de bedrijven die dit kunnen betalen. Zij lossen er misschien iets mee op, maar dan worden de problemen elders groter. Dit is het bewuste waterbedeffect.
Veel liberaal ingesteld lezers zullen denken, laat dit toch lekker aan de markt over. In de horeca en elders zie je dit ook gebeuren. Maar er is misschien toch wel een verschil. In veel sectoren heeft een klant wat te kiezen. Dan ga je toch uit eten bij het Horeca-bedrijf dat de slag om het personeel heeft gewonnen. Die bedrijven kunnen wat makkelijker kiezen. We kennen de verhalen van zaken die wat vaker dicht gaan en zo toch blijven bestaan. De klant in het doelgroepenvervoer kan niet zo snel zeggen, dan ga ik maar even niet naar de specialist, of even niet naar school. OK, ouderen uit het vraagafhankelijke vervoer (Regiotaxi) kunnen leuke uitstapjes achterwege laten, of weken van te voren boeken. De klant in dit vervoer heeft weinig alternatieven. En als ze dat wel hebben, dan horen ze er eigenlijk niet in thuis. Bedrijven kunnen ook moeilijker zeggen dat ze dan maar even dicht gaan, om de klant morgen beter van dienst te kunnen zijn.
En de reactie dat het werk dan maar via CAO en prijsontwikkeling interessanter moet worden gemaakt is inderdaad een inkoppertje. Maar daar ben je er niet zomaar mee, want andere branches kampen ook met personeelstekort en gaan even hard aan de schaarse werknemers trekken.

De oplossing?

De oplossing lijkt echt te liggen in een integrale en gezamenlijke aanpak. Van opdrachtgevers, overheden, opdrachtnemers en niet te vergeten de klant(organisaties) samen. Hoe houden we dit vervoer beschikbaar voor hen die er echt op aangewezen zijn, en met de chauffeurs die er zijn? Korter geformuleerd: hoe houden we dit systeem in stand. Dat vraagt om maatregelen bij de instroom, het activeren van alternatieve vervoersvormen, het interessanter maken van de chauffeursbaan, bijzondere afspraken bij aanbestedingen, de schaarste verdelen, en wat nog niet meer.
Wilt u daarover verder van gedachte wisselen, neem dan gerust contact met mij op.
N.B. Om het leesbaar te houden is nu niet ingegaan op het ander beoogde effect van de tekenbonus: werknemers uit andere branches weglokken. Daarvan is de potentie nu echter ook minimaal, gezien de tekorten in relevante andere branches.
#taxivervoer #zorgvervoer #personeelstekort #chauffeurs #doelgroepenvervoer #bonus

Meer over personeelstekort? Klik hier.