Acute meldingen:
- Er zijn op het moment geen acute meldingen.
Leerlingenvervoer, sociale veiligheid, zorg en rol scholen. Deze thema’s staan centraal in een van de opdrachten waar Trafficon nu bij betrokken is. De aanleiding voor de blog is een initiatief van een groep bezorgde ouders. Deze groep wil van leerlingenvervoer een zorgopdracht maken in plaats van een vervoersopdracht. Ze willen via een verandering in de wet leerlingenvervoer zorgen voor veilig en passend vervoer. Daarvoor nemen ze een advocaat in de hand. Die moet gaan kijken of dit kan. Misschien een beetje een spoiler: via deze juridische weg zal dat waarschijnlijk niet lukken. Een rechter zal het namelijk toetsen aan de wet. Er is geen wet leerlingenvervoer en sociale veiligheid wordt, ook niet indirect, nergens wettelijk verbonden aan leerlingenvervoer. Misschien is dat wel een gemis, maar zo’n wet moet door de regering of de Kamer worden gemaakt. Het is volgens mij de vraag of een rechter zich hierover kan buigen. De bezorgde ouders hebben inhoudelijk wel een punt: sociale veiligheid moet inderdaad meer aandacht krijgen in het leerlingenvervoer. Vooral ook omdat het op school wel wettelijk geregeld is. En het moet niet alleen beter geregeld worden voor de leerlingen maar ook voor de chauffeurs. In deze blog wat extra uitleg en een bespiegeling op de aandachtspunten en mogelijkheden. Leerlingenvervoer, sociale veiligheid, zorg en rol scholen, verdienen in ieder geval aandacht.
Deze blog verscheen eind mei 2024 op LinkedIn. Geschreven door Mark Renne
De wettelijke basis van leerlingenvervoer ligt in een aantal wetten over de onderwijssoorten. Kort gezegd staat daarin dat de gemeenten bekostiging van het vervoer regelen wanneer dat nodig is. In deze wetten staat niets over sociale veiligheid in het vervoer. Wel over sociale veiligheid op school. Belangrijker nog is dat het geen automatisme is dat leerlingen dan in taxibusjes worden vervoerd. Dat heet dan aangepast vervoer. Het gaat in het algemeen om een vergoeding van de kosten. In de gemeentelijke verordeningen leerlingenvervoer moet staan hoe de gemeenten met deze bekostiging omgaan. In de praktijk krijgen veel leerlingen wel aangepast vervoer. Dat is het dus vervoer in taxibusjes. Veel gemeenten gebruiken ook steeds vaker de vergoeding van reiskosten via bijvoorbeeld eigen vervoer, openbaar vervoer en (elektrische) fiets. Dit zal vaker moeten gaan gebeuren, maar daar gaat deze blog niet over. Er is dus geen wet leerlingenvervoer. De gemeentelijke verordeningen zijn als het ware de lokale wetten.
Is er dan niets geregeld over (sociale) veiligheid? Natuurlijk wel, maar dat gebeurt langs verschillende wegen. Een aantal vervoers- en verkeerswetten regelt de fysieke veiligheidseisen. Denk dan aan gebruik gordels, keuringen, enzovoorts. Vanuit andere wetten komt de Verklaring omtrent Gedrag (VOG) voordat een chauffeur zijn taxipas krijgt. Veel mensen weten niet dat taxichauffeurs nu onder een continue screening vallen voor wat betreft de VOG.
Bij (sociale) veiligheid worden ook vaak de noodzaak van vaste chauffeurs, het volgen van speciale cursussen voor chauffeurs, de reistijden en de drukte in de taxibusjes genoemd. Deze even als voorbeeld. Een deel van de eisen t.a.v. de kwaliteit van chauffeurs wordt geborgd wanneer bedrijven het TX Keur hebben. Het overgrote deel wordt geregeld via de eisen die bij de aanbesteding aan de vervoerder worden gesteld. Wanneer hier goed op wordt gecontroleerd dan kan het veiligheidsniveau al behoorlijk hoog worden gehouden. Helaas wordt hier door gemeenten tijdens de uitvoering van het vervoer niet consequent genoeg naar gekeken.
Het is natuurlijk wel apart dat de term sociale veiligheid wettelijk wel geldt voor en op scholen, en niet tijdens het schoolvervoer in de taxibusjes. Nu wordt het voor een deel in het vervoer via andere en daardoor landelijk verschillende afspraken al of niet geregeld. Er is nog geen definitie van de term sociale veiligheid in het schoolvervoer.
Ik schrijf bewust over schoolvervoer. Zou deze vervoersvorm niet meer een onderdeel van de schooldag moeten worden? Het lijkt belangrijk om ervoor te zorgen dat leerlingen zo ontspannen mogelijk op school aankomen. Maar tijdens de rit naar huis is de schooldag voor sommige leerlingen nog niet voorbij. In de busjes kunnen onopgeloste ruzies tussen leerlingen opspelen. Het pesten stopt niet buiten de schooldeuren en kan in de busjes doorgaan. Andere leerlingen zijn aan het einde van de lesdag vermoeider en vertonen mogelijk agressiever gedrag. Voor een deel verklaarbaar, maar zeker onwenselijk tijdens een rit. Ook gevaarlijk.
Wanneer je het objectief bekijkt dan zou je de vraag moeten durven stellen of we van een chauffeur kunnen verwachten dat hij/zij dat in zijn/haar eentje oplost. In dat geval zouden we voor de gevoelige routes een soort super chauffeur moeten vinden die dit alleen kan oplossen, terwijl er op het moment dat de leerling in de school is een heel team klaarstaat. Laatst hoorde ik dat een leraar had uitgelegd dat ze in zijn school niet meer alleen voor de klas mogen staan en dat hij het apart vond dat die kinderen wel in een busje naar huis rijden met één chauffeur en zonder extra begeleiding. Dat leidt ook tot onveiligheid voor chauffeurs. Oh ja, laten we niet vergeten dat het op veel gevoelige routes ook goed gaat en dat dat vaak komt omdat er toch van die super chauffeurs zijn.
De groep bezorgde ouders wil van schoolvervoer een zorgopdracht maken. Wanneer de scholen er meer bij betrokken worden en misschien wel verantwoordelijk worden voor de inkoop en de relatie met de vervoerder, dan komt er meer afstemming en ondersteuning in het vervoer. Dan wordt het een schoolopdracht en geen zorgopdracht.
Een deel van de lezers zal nu meteen denken, maar daar hebben de scholen geen tijd, personeel en geld voor. Dat kan. Maar dat hebben de gemeenten en de vervoerders ook niet. Laten we het dan onopgelost?
Extra inzet van begeleiding (1 extra persoon tussen de leerlingen) op gevoelige routes zal helpen. Dat kan nu ook al, maar gemeenten hebben daar vaak de financiën niet voor. In sommige regio’s zijn begeleiders misschien moeilijker te vinden. Allemaal mitsen en maren die als belemmeringen voor oplossingen werken. Wanneer het een geld en/of personeel probleem is dan ontstaat schaarste. Bij schaarste past een andere oplossing. Een oplossing die nu ook al mogelijk is. Ben zuinig met indicaties voor het vervoer in taxibusjes. Geef ze echt alleen aan leerlingen die geen andere mogelijkheden hebben.
PS. Deze blog is zo kort mogelijk gehouden. Daardoor is misschien niet alles genuanceerd. Dat is goed voor de gezamenlijke meningsvorming. De uitleg kan daardoor ook te kort zijn. In alle gevallen geldt: vragen, neem dan gerust contact op.
Kijk ook wat Trafficon kan betekenen. O.a. op deze dienstenpagina: Beheer leerlingen- en jeugdwetvervoer